Zakelijke gegevens

Titel van het boek: Vals Licht

Naam van de auteur: Joost Zwagerman

Naam van de uitgever: De Arbeiderspers

Eerste druk: Oktober 1991

Inhoud

1. De belangrijkste gebeurtenissen:

De relatie tussen de twee hoofdpersonen Simon en Lizzie. Die elkaar ontmoeten in Amsterdam, waar Simon studeert en geïnteresseerd is geraakt van de hoeren achter de ramen. De geheimen uit verleden van het leven van Lizzie  staan centraal. Hierbij ontdekt Simon dat het leven met Lizzie veel op leugens is gebaseerd. Lizzie studeert niet, is niet verslaafd, is getrouwd  geweest en is in de  prostitutie terecht  gekomen door geldschulden bij haar ex door een fout afgelopen drugsdeal.

2. Karakter van de drie hoofdpersonen

Simon Prins: (hoofdpersoon uit het boek): Simon is opgegroeid als enigst kind in Alkmaar. Hij is opgevoed met de waarschuwing dat alles groter dan Alkmaar van een “ontwrichtende  onoverzichtelijkheid” is. “voor wat niet klopt moet je bang zijn”. Hij is onzeker over zijn uiterlijk en vindt zichzelf hoekig en smal geschouderd.  Hij heeft tijdens zijn schoolperiode ruzie met iedereen, is dwars en driftig; “hij verloor iedere vechtpartij want Simon was driftig en spierloos”.

Hij is voor anderen oneerlijk omdat hij liegt: “blijkbaar ging het liegen hem gemakkelijk af wanneer de leugen een voor derden niet te achterhalen  vingerwijzing naar de waarheid bevatte”.  Hij is lui en niet gemotiveerd en tevreden met een 6 wat betreft zijn studie. En geeft steeds zijn studie erg makkelijk op. Wat betreft zijn relatie met Lizzie is hij achterdochtig. Hij controleert  haar en gaat haar gangen na. Hierdoor komt hij ook steeds meer over haar te weten.

Lizzie Rosenfeld  (hoofdpersoon uit het boek en vriendin van Simon): Lizzie is opgegroeid als enigst kind in Nijmegen. Lizzie blonk nergens in uit op school en heeft concentratie problemen. Zij is opgevoed door een moeder die erg moppert, waarbij niemand deugt voor haar man en haar kind. Lizzie is vroeger geslagen en haar moeder heeft haar als straf wel eens 3 dagen buiten laten slapen, zonder dat Lizzie naar de wc binnen mocht. Lizzie gaat haar eigen weg, loopt op 17 jarige leeftijd weg van huis, komt in contact met haar eerste vriendje Jasper en wordt gedwongen tot prostitutie om geld te verdienen voor luxe. Lizzie is koppig: “hoe vaker hij haar onderwierp aan een kruisverhoor, hoe koppiger Lizzie Rosenfeld zweeg en als zij niet zweeg, waren haar antwoorden weinig waard” Zij is onbetrouwbaar en liegt.  Zij is angstig, want ze kan moeilijk slapen. Dit komt ook achteraf doordat ze bedreigd wordt om schulden af te lossen in een crimineel wereldje. In het contact met Simon is zij koel en afstandelijk,  afgewisseld met dat zij gek op hem is. Zij is wispelturig in omgang, maar dit komt door al haar geheimen.

Jasper: (dit is het eerste vriendje van Lizzie). Hij is niet echt een hoofdpersoon, maar hij heeft wel een belangrijke rol in het leven van Lizzie gespeeld. Zijn ouders hadden zich aangesloten bij een streng geloof en ook Jasper loopt van huis weg. Jasper is gevoelig: ‘Bij het JAC vonden ze Jasper gevoelig, geknakte jongen”. Jasper dwingt haar voor luxe tot een contact met een escortbureau. Dit maakt hem bazig en gevoelloos; “Ze huilde, maar Jasper zei dat het een kwestie van wennen en inwerken was”. Jasper en Lizzie trouwen. Hij wordt steeds egoïstischer ”Jasper stelde steeds meer eisen. Hij zeurde om geld, mopperde als zij niet genoeg had binnengebracht”. Als Lizzie bij hem weggaat wordt en hij woedend. Hij wordt gewelddadiger en bedreigd haar.

3. De ontwikkelingen die de hoofdpersoon doormaakt.

Het boek kent twee hoofdpersonen.

De ontwikkelingen die Simon doormaakt zijn: Simon is een onzeker mannetje die niet weet wat hij met vrouwen aan moet en niet tevreden is over zijn lijf. Op school is hij onhandelbaar. Als hij Taal en Letterkunde gaat studeren gedraagt hij zich in het begin als een student die overal aan mee doet. Hij spaart en besteed de helft van zijn beurs aan het bezoeken van prostituees. Daar stopt hij mee en ontmoet Lizzie. Hij doet minder aan zijn studie en leeft net als Lizzie in de nacht en overdag trekken zij zich samen terug, eerst op de kamer van Lizzie en later op de kamer van Simon. Hij haalt haar op en past zich aan. Hij doet alles samen met Lizzie. Als zij stopt als hoertje, gaat hij met haar mee naar de hulpverlening (CAD) omdat zij heeft gezegd dat zij verslaafd is. Uiteindelijk gaat Lizzie weg en pakt Simon weer zijn studie op en heeft een nieuwe vriendin.

De ontwikkelingen van Lizzie zijn groter: van een verwaarloosd kind, loopt zij weg van huis en komt terecht bij de hulpverlening. Zij wordt punk, ontmoet Jasper en trouwt met hem. Door Jasper komt ze in de prostitutie terecht. Raakt gewend aan veel geld. Komt via de Yab-Yum in contact met de drugshandel. Omdat dit verkeerd afloopt heeft zij schulden die ze af moet betalen. Ze raakt “verliefd” op Simon en liegt over haar verleden om hem niet kwijt te raken. Uiteindelijk stopt zij met haar werk als prostituee  en verzint voor Simon dat ze verslaafd is geweest. Achteraf om een excuus te hebben dat zij bij drugdealers het verloren geld kan terugbetalen. Als zij van haar 2^de vriendje nog geld ontvangt besluit ze een deel van haar schulden weer af te betalen. Hierdoor wordt ze weer gevolgd, gaat bij Simon weg en gaat weer terug in het vak om alles terug te betalen. Als zij Simon weer ontmoet woont ze bij haar tante in Nijmegen en studeert Nederlands.

4. De andere personen die invloed hebben op de hoofdpersoon.

Johnnie Albeda: broer van Steef, vriend van Simon. Johnnie wordt betrapt door Simon als hij een hoertje heeft bezocht en zorgt er later voor dat Simon gepest wordt als hoerenloper op school.

Wesley: 2^de vriendje van Lizzie. Lizzie is echt verliefd op hem en als zij geld leent ziet zij hem niet meer. Later geeft hij het geld terug en dan besluit Lizzie wat meer schulden af te lossen.

Martin van Doorn: De therapeut van Lizzie bij het afkicken van drugs. (wat achter af niet waar blijkt te zijn)

Nico Weuling: studievriend van Simon nadat Lizzie is weg gegaan.

Janneke: tante van Lizzie waar ze altijd contact mee heeft gehouden.

Eddie: de man in de groene Opel, die haar altijd volgt met 2 andere mannen om het geld terug te krijgen wat verloren is gegaan bij een drugsdeal.

5. Thema van het verhaal.

Het hoofdthema is relatie tussen 2 mensen.  Daarnaast prostitutie , obsessie en liegen.

Het verhaal draait om een relatie tussen Simon, die geobsedeerd is door de prostitutie, en Lizzie, die zelf prostituee is. Lizzie kent veel problemen, maar Simon blijft haar steunen. Langzaam maar zeker komt Simon steeds meer over Lizzie te weten over haar jeugd en huidige situatie. Lizzie blijft echter tegen hem liegen, en Simon begint steeds meer aan de relatie te twijfelen, hoewel hij nog steeds van haar houdt. Uiteindelijk verbreekt Lizzie de relatie en beide gaan hun eigen weg.

1. 6.  

Het verhaal speelt zich het meest af in de periode dat Lizzie en Simon een relatie hebben.  Dit is ongeveer rond de herfst (november) tot en met juni (zomer). Begin augustus is zij al 4 weken weg. Zij ontmoeten elkaar weer even in het nieuwe jaar, als Simon naar Nijmegen gaat.

De terugblikken over hun verleden spelen zich voornamelijk af rond hun middelbare school leeftijd. De fysieke omgeving: voornamelijk in Amsterdam. Op de Ruysdaelkade waar het peeskamertje is van Lizzie, op de kamer waar Lizzie woont, wat eruit ziet als onderwaterkamer en waar altijd de gordijnen dicht zijn en op de kamer van Jasper.

1. 7.  

In het boek wordt geen jaar genoemd. Alleen dat het herfst werd en Simon Lizzie ontmoet. En als Lizzie weggaat is dat rond juni. Op zich is dit niet belangrijk voor het boek. De relatie die zij samen hebben met alle geheimen en leugens over het verleden is het belangrijkste in het boek. In elk hoofdstuk kom je iets meer te weten over de hoofdpersonen van het boek. Doordat de hoofdpersonen Simon en Lizzie steeds meer van zich zelf vertellen, bestaat het boek ook uit terugblikken uit hun verleden, hun opvoeding thuis en wat zij eerder hebben meegemaakt.

1. 8.  

De titel van het boek is vals licht en dit kun je op verschillende manieren verklaren.

Een groot deel van de onmogelijke liefdesrelatie speelt zich af in een door gordijnen gesloten kamer van Lizzie, die ingericht is als een onderwaterkamer.  Hier komt nauwelijks daglicht naar binnen.

De make up die Lizzie op doet voordat zij naar de Ruysdaelkade gaat geeft haar een bleke witte uitstraling die haar in het valse licht een grauwe teint geeft. En natuurlijk zijn alle kamertjes achter het glas ook donker en met gordijnen.

In het boek wordt de titel eenmaal letterlijk genoemd als zij in de badkamer zijn in een periode dat zij alleen met elkaar zijn , niet buiten komen en rust hebben en de liefde voor elkaar tonen.

 Informatie over de auteur.

Joost Zwagerman is geboren in 1963 in Alkmaar. Op zijn 22^ste schrijft hij zijn eerste roman “De Houdgreep”. In 1991 zijn bestseller “Vals Licht”, die genomineerd wordt voor de AKO literatuurprijs. Joost Zwagerman behoort tot de meest gelezen schrijvers van zijn generatie.

De schrijver Joost Zwagerman geeft de schaduw kanten van de moderne maatschappij weer in zijn boeken. In dit boek een wanhopige liefde die niet tot bloei kan komen. In een wereld van prostitutie waar mensen alles aan elkaar liegen. In andere boeken schrijft Joost ook over liefdesavonturen, die eigenzinnig zijn zoals in De Houdgreep en De Buitenvrouw.

Liefde, gebruik van drugs, relaties, en de stad Amsterdam kom je meer tegen in zijn boeken.

Er is weinig lol te beleven in zijn boek. Het lijkt erop dat Joost Zwagerman de lezer wil waarschuwen: waag het niet te denken dat er ook plezier gemaakt mag worden.

Beoordeling

Beoordeling van het boek:

Lizzie heeft  een bijzondere opvoeding gehad. Dit is voor mij onwerkelijk en lijkt op mishandeling. Citaat; “  Het kwam weleens voor dat hij niets kon vinden maar toch de behoefte had zijn dochter te straffen. Dan had Lizzie te gehoorzamen en het ‘apenkontje’ te ontbloten, waarbij pa Roos op zijn deftigst verklaarde; ‘not for what you did, but for what yo will do, dear’.

Geloofwaardig vind ik dat zij heel jong het huis verlaat en in de hulpverlening terechtkomt en daar een verkeerd vriendje tegenkomt. Ook Jasper is door zijn opvoeding vroeg van huis weggelopen.

Ongeloofwaardig is de gedachten van Jasper dat hij vindt dat hij luxe wil ten koste van zijn vriendin, die hij met mannen naar bed laat gaan. “Een beetje luxe mochten zij zich wel permitteren, beweerde Jasper verongelijkt. Dat hadden ze wel verdiend, met allebei zo’n kut jeugd achter de rug”. Jasper maakt misbruik van Lizzie en maakt haar leven nog moeilijker dan dat het al was.

Simon gaat in Amsterdam studeren en wat een beetje ongeloofwaardig overkomt is dat Simon nog nooit een meisje heeft aangeraakt (alleen het meisje met de bril) en in Amsterdam alleen naar de Wallen gaat. Citaat: “Maar het was pas in Amsterdam dat Simon voor het eerst naar de hoeren ging. Een week later ging hij voor de tweede keer. Na anderhalve maand ging zijn halve studiebeurs op aan hoerenbezoek. Het was niet uit begeerte dat hij de Wallen afstroopte. Simon hongerde niet naar genot”. Ik vroeg mij af waarom ga je dan?

Het boek kent veel saaie stukken met name als Lizzie en Simon op hun kamer verblijven met de gordijnen dicht. Het lijkt er op dat dit dagen duurt.  In het boek staat er steeds een groene Opel voor de deur. Tijdens het lezen vraag je je af en fantaseerde ik wie en wat die auto daar doet. Als Lizzie bij Simon weggaat staat de groene Opel er weer en komen de mannen bij Simon verhaal halen waar Lizzie is. Dit geeft een beetje spanning aan het boek; ” Rustig maar jongen. We gaan zo weg. En als het goed is komen wij niet meer terug. Maar mocht  het nou zo zijn dat jij toch een beetje heb staan liegen, dan komen wij wel terug”. Dit geeft spanning aan het boek, maar de schrijver doet verder weinig mee met dit stukje en de groene Opel.

Als Lizzie hulp zoekt bij de CAD (Consultatiebureau Alcohol en Drugs), heeft zij contact met Martin van Doorn. Deze hulpverlener komt bij mij sympathiek over. Hij helpt ook Simon later met meer informatie over Lizzie en zijn vermoeden dat Lizzie niet verslaafd is en dat zij dit heeft verzonnen om meer aandacht te krijgen. Dit geeft Simon waardevolle informatie die hij weer gebruikt om aan Lizzie de waarheid te vragen of zij wel of niet verslaafd is.

De belangrijkste stukken in het boek zijn de geheimen van Lizzie die door het doorvragen van Simon je steeds een stukje dichter brengen bij de waarheid die Lizzie verzwijgt. Deze  beschrijvingen vind ik het meest waardevol in het boek.

Ik vind dat dit boek treurig en er is weinig vrolijkheid te beleven. Het boek bevat  geloofwaardige en ongeloofwaardige dingen. Je wordt meegenomen en daardoor leest het wel makkelijk. Maar ik vind het niet spannend.

1. Heb je weleens een ander verhaal over dit onderwerp gelezen of bekeken? Vind je dit verhaal beter of het andere? Hoe komt dat?

Ik heb eerder een boek gelezen over loverboys. Ook hier wordt een meisje door een vriendje verplicht tot seks met anderen. In het geval van Lizzie is dat ook gebeurd door Jasper. Wat ik in dit boek goed beschreven vind, is dat je hier ziet hoe moeilijk het is om te stoppen met prostitutie en hoe moeilijk het is om weer normaal verliefd te worden op een jongen.

Is uitgekomen wat je van tevoren van het verhaal verwachtte?

Het onderwerp spreekt me wel aan. Ik had eerst gekeken op internet waar het boek over ging voordat ik het ging lezen. Daardoor wist ik een beetje waar het over ging. De liefde tussen Lizzie en Simon spreekt mij wel aan. Ik had alleen niet verwacht dat Lizzie zoveel zou liegen en dat Simon trouw was aan Lizzie ondanks al haar leugens. Zelfs op het eind als hij haar weer ziet, zou je verwachten dat zij weer met elkaar om zouden gaan. Dat is wat Simon volgens mij wel zou willen. Hij is nog steeds “verliefd” op haar en zij op hem.

2. Bevat het verhaal genoeg gebeurtenissen om je te blijven boeien?

Niet altijd,  wel als er weer een nieuw leugen bekend werd en Simon Lizzie veel vragen ging stellen over haar verleden. De gebeurtenissen in het beschrijven van hun relatie vond ik bijzonder en soms wel wat saai.

Hebben de gebeurtenissen indruk gemaakt? Welke gebeurtenissen vooral. Hoe komt dat?

De gebeurtenis dat Jasper de advertenties van het escortbureau laat zien. En eigenlijk alleen voor een luxe leventje zijn vriendin met andere mannen naar bed laat gaan. Ook dat Simon zijn eigen studenten leventje deels opgeeft om bij Lizzie te zijn, haar op te halen en de hele dag in een kamer blijft met de gordijnen dicht. Zij doen eigenlijk geen leuke dingen.

Zijn de gebeurtenissen herkenbaar, geloofwaardig en waarschijnlijk?

Het leven als prostituee, wat Lizzie doet is voor mij niet herkenbaar. Ook de opvoeding van haar ouders vind ik vreemd. Zij kreeg veel straf en wie laat nou zijn kind 3 dagen in een tuin slapen en buiten plassen. Dit komt bij mij over als mishandeling. Simon vond ik wel erg goed van vertrouwen, dat is een beetje ongeloofwaardig. Ik kan mij niet voorstellen dat je het fijn vind dat je vriendin met andere mannen seks heeft en dat zij geheimen heeft.

3.

Is de hoofd persoon een held(in) op wie je zou willen lijken?

Op beiden zou ik niet willen lijken. Hoewel ik Simon wel schattig vind zoals hij trouw is en gelooft in Lizzie. Maar ook weer een beetje een sukkel, die alles opgeeft.  Op Lizzie zou ik ook niet willen lijken om wat ze doet. Ik vind  haar wel dapper dat ze alles op alles zet om niet meer te gaan werken als hoertje. Ik kan niet tegen liegen en dat blijft Lizzie wel doen, ook aan het eind weet haar nieuwe vriendje niets van haar verleden.

4.

Heeft het verhaal een ingewikkelde opbouw? Hoe komt dat?

Het boek heeft op zich niet zo’n moeilijke opbouw . In elke hoofdstuk kom je iets meer te weten van de twee hoofdpersonen. De terugblikken zijn dan logisch, omdat Simon ook steeds meer wil weten van Lizzie. Je kunt een goed beeld krijgen wat Lizzie en Simon beleven, voelen en meegemaakt hebben.